Beenmergtransplantaties en graft-versus-hostziekte

Wat is graft-versus-hostziekte?

Graft versus host-ziekte (GvHD) is een reactie die zich ontwikkelt na een allogene beenmergtransplantatie. Een allogene transplantatie is een transplantatie waarbij de donor niet dezelfde persoon is als de ontvanger. Het is ook mogelijk om uw eigen beenmergcellen geoogst en in u terug te transplanteren, als u gepland bent om een ​​behandeling te ondergaan die hen zal beschadigen. Dit wordt een autologe beenmergtransplantatie genoemd.

Beenmergcellen zijn een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem. In GvHD zien de getransplanteerde cellen het lichaam van de ontvanger als vreemd. De geënte cellen vallen vervolgens hun nieuwe gastheer aan. Dit is hoe de aandoening zijn naam kreeg.

GvHD is zeer algemeen na beenmergtransplantatie. Het verdwijnt echter meestal nadat de transplantatie goed ingeburgerd is geraakt in uw lichaam.

AdvertisementAdvertisement

Types

Types: Acute en chronische GvHD

Er zijn twee vormen van graft-versus-hostziekte: acuut en chronisch.

Acute GvHD

Acute GvHD treedt op binnen enkele weken na ontvangst van een beenmergtransplantatie. Het is meestal het gevolg van de stamcellen van de donor en het beenmerg dat niet overeenkomt met dat van de ontvanger. Het is belangrijk dat het menselijke leukocytenantigeen (HLA) in zowel de donor als de ontvanger overeenkomt. Anders ziet het beenmerg van de donor de cellen van de ontvanger als vreemd en valt het hen aan. Ontvangers die slecht beenmerg krijgen, lopen het grootste risico deze aandoening te ontwikkelen. GvHD kan echter voorkomen, zelfs met de juiste HLA-overeenkomst.

Acute GvHD beïnvloedt normaal de huid, de lever en het maagdarmkanaal.

Chronische GvHD

Chronische GvHD ontwikkelt zich in een langere tijdsperiode dan acute GvHD. De onderliggende oorzaak is hetzelfde als acute GvHD. De reactie is echter minder ernstig. <999 Mensen met chronische GvHD ontwikkelen mogelijk enkele maanden geen symptomen. Soms verschijnen de symptomen enkele jaren niet. Chronische GvHD kan elk gebied van het lichaam beïnvloeden.

GvHD en leukemie

GvHD en leukemie

GvHD komt het meest voor bij patiënten met leukemie die een beenmergtransplantatie hebben ondergaan.

Leukemie is een vorm van kanker die begint in de cellen van het beenmerg. Het beenmerg is het sponsachtige gebied van bot waar bloedcellen worden geproduceerd. Bij patiënten met leukemie groeit het beenmerg ongecontroleerd. Dit leidt tot een instroom van witte bloedcellen vaak met een reactieve tekort aan rode bloedcellen. Hoewel er veel behandelingen bestaan, kan leukemie een levensbedreigende aandoening zijn.

Mensen met bepaalde vormen van leukemie kunnen een beenmergtransplantatie vereisen wanneer andere behandelingswijzen falen. Soorten leukemie die worden behandeld met beenmergtransplantaties zijn onder meer: ​​

acute lymfatische leukemie (ALL)

• chronische myeloïde leukemie (CML)
• acute myeloïde leukemie (AML)
• AdvertisementAdvertisementAdvertisement

Oorzaken

Hoe ontwikkelt GvHD zich?

De exacte oorzaak van GvHD is niet altijd duidelijk. Echter, onderzoekers zijn het erover eens dat verschillende risicofactoren de kans op GvHD vergroten. De grootste risicofactor voor GvHD is een HLA-discrepantie tussen de ontvanger en de donor. Dit kan zowel chronische als acute GvHD veroorzaken.

Andere risicofactoren voor acute GvHD zijn:

verschillen in leeftijd tussen het geslacht van de ontvanger en donor <999 tussen ontvanger en donor

• die beenmerg kregen van een vrouw die in het voorgaande jaar zwanger was
• De belangrijkste risicofactor voor chronische GvHD is het hebben van een voorgeschiedenis van acute GvHD.
• Symptomen

Tekenen van graft versus host-ziekte

Wanneer de beenmergcellen van de donor de cellen van de ontvanger beginnen aan te vallen, kunnen symptomen optreden in verschillende systemen van het lichaam.

Huidsymptomen die veel invloed hebben op mensen met acute GvHD zijn onder meer: ​​

huiduitslag

jeuk

• donkere vlekken of verdonkering van de huid
• Gastro-intestinale symptomen zijn onder meer: ​​
• misselijkheid

braken

• diarree
• buikkrampen
• Leversymptomen zijn onder meer: ​​
• geel worden van de huid en ogen (geelzucht)

Symptomen van de ogen zijn onder meer: ​​

• droogheid

irritatie

• jeuk
• als u recentelijk last hebt van had een beenmergtransplantatie en ondervindt een van deze problemen, neem contact op met uw arts.
• AdvertentieAdvertisement

Diagnose

Hoe wordt GvHD gediagnosticeerd?

Als u een ontvanger bent van een beenmergtransplantatie met symptomen van GvHD, neem dan zo snel mogelijk contact op met uw arts. Breng tijdens uw bezoek uw arts op de hoogte van al uw symptomen, hoe klein ze ook lijken.

Als uw arts vermoedt dat u GvHD heeft, ontvangt u een bloedtest. Deze test zal op zoek gaan naar hoge niveaus van witte bloedcellen, die meestal wijzen op een infectie.

Als uw test een hoog aantal witte bloedcellen vertoont, hebt u wellicht een weefselbiopsie nodig. De biopsie wordt meestal uitgevoerd terwijl u onder sedatie bent. Het kan ook worden uitgevoerd met alleen een plaatselijke verdoving. Een klein stukje weefsel wordt verwijderd uit het gebied dat wordt beïnvloed door GvHD. Het wordt dan naar het laboratorium gestuurd en getest op afwijkingen.

In veel gevallen zal een urineonderzoek (urinetest) ook worden gebruikt om tekenen van infectie te detecteren. Urinetests kunnen worden gebruikt om aandoeningen zoals diabetes of blaasontstekingen uit te sluiten.

Advertentie

Behandelingen

Welke behandelingsopties zijn beschikbaar voor GvHD?

De primaire behandeling voor GvHD is immunosuppressiva op recept. Deze medicijnen verminderen de immuunrespons van de donorcellen. Ze worden meestal voorgeschreven in de vorm van intraveneuze of orale steroïden.

Glucorticoïden worden vaak gebruikt voor de behandeling van acute GvHD, samen met de volgende medicijnen:

antithymocyte globuline

denileukin diftitox (Ontak)

• infliximab
• Corticosteroïden worden vaak voorgeschreven voor de behandeling van chronische GvHD, samen met de volgende medicijnen:
• daclizumab

etanercept

• infliximab
• AdvertisementAdvertisement
• Preventie

Zijn er manieren om GvHD te voorkomen?

Preventieve behandeling met immunosuppressieve medicatie kan het risico op GvHD na transplantatie verminderen.Deze medicijnen worden meestal gestart vóór de transplantatie. Uw arts kan aanbevelen dat u ze enkele maanden blijft gebruiken nadat de transplantatie is voltooid.

Outlook

Lange-termijnvooruitzicht

Ongeveer een jaar na uw beenmergtransplantatie kan uw lichaam een ​​toestand van tolerantie bereiken. "Op dit moment zijn immunosuppressieve medicijnen minder noodzakelijk.

Na een jaar hebben de meeste ontvangers nieuwe T-lymfocyten gevormd die overeenkomen met de donorcellen. Deze overeenstemmende cellen voorkomen dat het merg van de donor de cellen van de ontvanger aanvalt.

Mensen die niet in een staat van tolerantie komen, moeten mogelijk gedurende langere tijd immunosuppressiva blijven nemen.